Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Eskişehir İl Halk Kütüphanesi Dermesinde Bulunan Resimli Çocuk Kitaplarının Fiziksel ve İçerik Özelliklerinin Ödünç Alınma Üzerinde Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 35 Sayı: 3, 353 - 387, 30.09.2021
https://doi.org/10.24146/tk.955105

Öz

Genellikle çocuk edebiyatı eserleri aracılığıyla yaratılan ve güçlendirilen okuma kültürü, çocukların zihinsel (bilişsel), ruhsal, sosyal, ahlaki, dilsel ve estetik gelişimlerinde önemli işlevlere sahiptir. Çocukların bebeklik dönemlerinden itibaren çocuğa görelik ilkesine uygun nitelikte çocuk kitapları ile karşılaşmaları onların okuma kültürlerini yaşamları boyunca sürecek biçimde sağlam ve sağlıklı bir temele oturtacaktır. Halk ve çocuk kütüphaneleri, çocukları çeşitli türde ve çok sayıda çocuk kitabı ile buluşturan toplumsal kuruluşlardır. Ancak bu kütüphanelerin okuma kültürü konusundaki önemli rollerini yerine getirebilmeleri için çocuğa uygun ve nitelikli çocuk kitapları dermesine sahip olmaları gerekmektedir. Amaç: Bu çalışmanın amacı, Eskişehir İl Halk Kütüphanesinin dermesinde yer alan okul öncesi (erken dönem) resimli çocuk kitaplarını fiziksel (dış yapı) ve içerik (içyapı) özellikleri ile çocuğa görelik ilkesi açısından değerlendirerek, bunun ödünç alma üzerine etkilerini ortaya koymaktır. Yöntem: Bu amaç doğrultusunda araştırma kapsamına, Eskişehir İl Halk Kütüphanesi dermesinde bulunan ve 2015-2019 yılları arası yayınlanmış 0-7 yaş arası çocuklara hitap eden basılı Türkçe resimli çocuk kitapları alınmıştır. Araştırmada bu yıllara ait evreni oluşturan 2,197 kitap, 130 kitap ile örneklenmiştir. Betimleme yöntemi ile gerçekleştirilen araştırmada örnekleme alınan resimli çocuk kitaplarının fiziksel ve içerik özellikleriyle çocuğa görelik niteliklerine ait veriler, araştırmacılar tarafından oluşturulan “Resimli Çocuk Kitaplarını Değerlendirme Formu” aracılığıyla elde edilmiş ve elde edilen veriler ödünç alınma durumlarıyla ilişkilendirilerek değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmada elde edilen bulgulara göre, Eskişehir İl Halk Kütüphanesindeki resimli çocuk kitaplarının %60,8’inin yılda ortalama 1-3 kez ödünç alındığı; kalın karton kapaklı kitapların %56,2’si yılda ortalama 7 kez ve daha fazla ödünç alınırken, bu oranın ince kartonlu kapağa sahip kitaplar için %5,3 olduğu; özgün çocuk kitaplarının %81,9’unun, çeviri çocuk kitaplarının ise %96,6’sının ödünç alındığı; kapağı görsel çekiciliği sahip resimli çocuk kitaplarının %96,6’sı ödünç alınırken, bu oranın kapağı görsel açıdan çekici olmayan kitaplar için %81,7’ye düştüğü; çocuğun ilgi ve gereksinimlerine uygun olan kitapların %94,7’si ödünç alınırken, çocuğun gelişimine uygun olmadığı belirlenen kitaplarda ödünç alınma oranının %66,7’ye, kısmen uygun olanlarda ise %81,2’ye düştüğü; çocukta okuma isteği uyandıracak nitelikte olan resimli çocuk kitaplarının %98,2’si, kısmen bu nitelikte olanların %89,5 ve niteliksiz çocuk kitaplarının da %72,3’ü yılda en az 1 kez ödünç alındığı anlaşılmıştır. Sonuç: Eskişehir İl Halk Kütüphanesi dermesinde bulunan resimli çocuk kitaplarının çoğunlukla yılda ortalama 1-3 kez ödünç alındığı; bu kitaplardaki basım bilgisinin yıllık ödünç alınma sıklıkları üzerinde etkili olmadığı; kitapların boyutları ve üzerlerinde hitap ettiği yaş grubu bilgisinin bulunması ile yıllık ödünç alınma sıklıkları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunmadığı; özgün ya da çeviri olma durumunun ödünç alınma sıklıkları üzerinde etkili olduğu; kapak görsellerinin ilgi çekici olması, kapak resimlerinin içeriği (konuyu) yansıtması ve resimlerin çocuğun öykü oluşturmasına uygun nitelikte olması ile resim ve metin oranı uygunluğunun kitapların ödünç alınmasında etkili olduğu belirlenmiştir. Bulgular ışığında, Eskişehir İl Halk Kütüphanesi dermesinde bulunan resimli çocuk kitaplarının çocuğun gelişim düzeyine, ilgi ve gereksinimlerine uygun olmasının ödünç alınma durumları üzerinde olumlu yönde etkili olduğu ve daha çok ödünç alındığı yönünde sonuca ulaşılmıştır. Çalışmada sunulan bulgu ve sonuçlarla araştırma amacına ulaşmıştır. Özgünlük: Yapılan bu araştırma, halk ve çocuk kütüphanelerinde nitelikli derme geliştirme ve yönetim süreçleri açısından resimli çocuk kitaplarında ödünç almayı etkileyen ve etkilemeyen fiziksel ve içerik unsurlarını gösterdiği için özgündür. Bir halk kütüphanesi dermesinde bulunan çocuk kitaplarının fiziksel ve içerik özelliklerinin ödünç alma üzerinde etkili olup olmadığı çok fazla araştırılmamış bir konudur. Çalışmada bu konu Eskişehir İl Halk Kütüphanesi örneğinde incelenmiş ve diğer halk kütüphanelerinin de dikkate alacağı ve yararlanacağı sonuçlar elde edilmiştir. Ayrıca, yayıncıların resimli çocuk kitapları tasarımında dikkate alacakları sonuçlar da elde edilmiştir. Geliştirdiğimiz “Resimli Çocuk Kitaplarını Değerlendirme Formu” da çalışmanın özgünlüğünü artırmıştır.

Kaynakça

  • Alpöge, G. (2005, 11-12 Kasım). Okulöncesi kitapları ve çocuk edebiyatı [Bildiri]. Y. Çotuksöken ve N. Neydim (Yay. Hazl.), Çocuk ve İlkgençlik Edebiyatı Kurultayı, İstanbul, Türkiye (ss. 17-20) içinde. Maltepe Üniversitesi.
  • Altunışık, R., Çoşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya Yayıncılık.
  • Aydın, S. (2019). Çocuk kütüphanelerinde nitelikli koleksiyon oluşturma ve geliştirme. A. Kakırman Yıldız (Yay. Haz.), Dünyanın iyiliği için çocuk kütüphaneleri (ss. 231-257) içinde. Hiperyayın.
  • Bakırcıoğlu, R. (2011). Çocuk ve ergende ruh sağlığı. Anı Yayıncılık.
  • Bassa, Z. (2013). Çocuk kitaplarında resimleme. M. Gönen (Yay. Haz.), Çocuk edebiyatı (ss. 179-221) içinde. Eğiten Kitap.
  • Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ve İhtiyari Protokoller, Usul Kuralları ile Çocuk Hakları Komitesi Genel Yorumları. (2006). UNICEF Türkiye. https://www.unicef.org/turkey/media/7941/file/ÇHDS%20ve%20İhtiyari%20Protokoller,%20Usul%20Kuralları%20ile%20Çocuk%20Hakları%20Komitesi%20Genel%20Yorumları.pdf
  • Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. (1989). UNICEF Türkiye. https://www.unicef.org/turkey/%C3%A7ocuk-haklar%C4%B1na-dair-s%C3%B6zle%C5%9Fme
  • Can, G. (2011). Gelişimin doğası. E. Ceyhan (Yay. Haz.), Erken çocukluk döneminde gelişim (Ünite 1) (ss. 1-24) içinde. Anadolu Üniversitesi.
  • Cengiz, E. (2017). Halk kütüphanelerinde derme geliştirme politikaları: Türkiye’de halk kütüphaneleri üzerine bir değerlendirme [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Cirhinlioğlu, F. G. (2010). Çocuk gelişimi ve ruh sağlığı (2. bs.). Nobel Yayın Dağıtım.
  • Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve davranışı (2. bs.). Remzi Kitabevi.
  • Çakmak Güleç, H. ve Geçgel, H. (2006). Çocuk edebiyatı (2. bs.). Kök Yayıncılık.
  • Çıngı, H. (1990). Örnekleme kuramı. Hacettepe Üniversitesi.
  • Çolaklar, H. (2019). Bartın İl Halk Kütüphanesindeki okul öncesi dönem çocuk kitaplarının dış yapı ölçütleri: Yazım, dil, biçim ve içerik özelliklerine göre değerlendirilmesi. Bilgi Yönetimi Dergisi, 2(2), 145-168. https://doi.org/10.33721/by.643555
  • Dehart, G. B., Sroufe, L. A. ve Cooper, R. G. (2004). Child development it’s a nature and course. McGraw Hill.
  • Demircan, C. (2006). TÜBİTAK çocuk kitaplığı dizisindeki kitapların dış yapısal ve iç yapısal olarak incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 12-27. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/161002
  • Demirel, Ş. (2010). Çocuk edebiyatı. Ş. Demirel (Yay. Haz.), Edebi metinlerle çocuk edebiyatı (ss. 45-82) içinde. Pegem.
  • Dewey, M. (1993). Dewey Onlu Sınıflama ve bağıntılı dizin: 20. basımın Türkçe çeviri ve uyarlaması (C. 2; F. N. Ayhan, Çev.). Milli Kütüphane Başkanlığı.
  • Dilidüzgün, S. (2013). Ana çizgileriyle çocuk ve çocuk edebiyatı (7. bs.). Z. Güneş (Yay. Haz.), Okulöncesinde çocuk edebiyatı (ss. 37-54) içinde. Anadolu Üniversitesi.
  • Dönmezler, E. (2019). Türkiye’de yayınlanmış 5-8 yaş resimli çocuk kitaplarının biçim, resim ve içerik açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi.
  • Erbay, F. ve Aydoğan, Y. (2006, 4-6 Ekim). Okul öncesi çocuklar için hazırlanan resimli hikâye kitaplarının konu ve zaman kullanımı açısından incelenmesi [Bildiri]. S. Sever (Yay. Haz.), 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, Ankara, Türkiye (ss. 227-232) içinde. Ankara Üniversitesi.
  • Erkmen, N. (2017). Çocuk kütüphanelerinde en çok okunan çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri bağlamında incelenmesi (Ankara ili örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Eskişehir İl Halk Kütüphanesi. (2014). Hakkımızda. http://eskisehir.kutuphane.gov.tr/TR-100380/hakkimizda.html
  • Gander, M. J. ve Gardiner, H. W. (1998). Çocuk ve ergen gelişimi (A. Dönmez, N. Çelen ve B. Onur, Çev.; 3. bs.). İmge Kitabevi.
  • Göknil, C. (1994). Okul öncesi çocuk kitaplarının özellikleri nedir? M. R. Şirin (Yay. Haz.), 99 soruda çocuk edebiyatı (ss. 138-150) içinde. Çocuk Vakfı.
  • Gönen, M. ve Aydos, E. H. (2016). Resimli çocuk kitaplarının içerik ve fiziki özelliklerinin incelenmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1. https://dergipark.org.tr/en/pub/susbid/issue/17335/181022
  • Gönen, M. ve Veziroğlu, M. (2013). Çocuk edebiyatının genel hedefleri. M. Gönen (Yay. Haz.), Çocuk edebiyatı (ss. 1-12) içinde. Eğiten Kitap.
  • Halk Kütüphaneleri Yönetmeliği. (2012, 11 Ocak). Resmî Gazete (Sayı: 17789). http://www.kygm.gov.tr/Eklenti/5,halkkutuphaneleriyonetmeligi-11-01-2012-resmi-gazetepdf.pdf?0
  • IFLA [International Federation of Library Associations and Institutions]. (2003). Çocuk kütüphanesi hizmetleri için ilkeler (B. Yılmaz ve S. Ekici, Çev.). https://www.ifla.org/files/assets/libraries-for-children-and-ya/publications/guidelines-for-childrens-libraries-services-tr.pdf
  • IFLA [International Federation of Library Associations and Institutions]. (2007). Guidelines for library services to babies and toddlers. https://www.ifla.org/files/assets/hq/publications/professional-report/100.pdf
  • IFLA [International Federation of Library Associations and Institutions]. (2018). Guidelines for library services to children ages 0-18 (Revision of 2003 guidelines). https://www.ifla.org/files/assets/libraries-for-children-and-ya/publications/ifla-guidelines-for-library-services-to-children_aged-0-18.pdf
  • Kandır, A. (2007). Gelişimde 3-6 yaş. Morpa Kültür Yayınları.
  • Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Bilim Yayınevi.
  • Karataş, E. (2014). Çocuk edebiyatında “karakter” kavramı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 60-79. http://www.sobbiad.mu.edu.tr/index.php/asd/article/view/512/489
  • Karatay, H. (2007). Dil edinimi ve değer öğretimi sürecinde masalın önemi ve işlevi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 463-477. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26115/275130
  • Kocabaş, İ. (1999). Çocuk kitabı seçim kriterleri ve 1997 yılını kapsayan bir değerlendirme [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Koçak, M. (2017). 2000-2014 yılları arasında okul öncesi dönem çocukları için yayınlanmış olan hikâye kitaplarının dış yapı, iç yapı ve resimleme nitelikleri açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayın Seçme Yönetmeliği. (2005, 18 Ağustos). Resmî Gazete (Sayı: 25849). https://teftis.ktb.gov.tr/TR-14506/kultur-ve-turizm-bakanligi-yayin--secme-yonetmeligi.html
  • Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. (2019). Halk kütüphaneleri 2019 yılı istatistikleri. https://kygm.ktb.gov.tr/TR-255535/2019-yili--istatistik-bilgileri.html
  • Levine, L. E. ve Munsch, J. (2019). Child development from infancy to adolescence. SAGE.
  • Miles, M. B. ve Huberman, M. A. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. SAGE.
  • Oğuzkan, A. F. (1983). Çocuk edebiyatı (3. bs.). Emel Matbaacılık.
  • Oktay, A. (1994). Çocuğun dil gelişiminin evreleri ile çocuk edebiyatı ilişkisinden söz eder misiniz? M. R. Şirin (Yay. Haz.), 99 soruda çocuk edebiyatı (ss. 167-170) içinde. Çocuk Vakfı.
  • O’Sullivan, E. (2010). Historical dictionary of children’s literature. Scarecrow Press.
  • Polat, C. (2018). Halk kütüphanelerinde derme yönetimi: Politika ve ilkeler. Asiye K. Yıldız (Yay. Haz.), Halk kütüphaneleri: Geçmişten geleceğe yönelimler ve yeni roller (ss. 421-449) içinde. Hiperlink.
  • Santrock, J. W. ve Yussen, S. R. (1992). Child development (5. bs.). Wm. C. Brown.
  • Seven, S. (2010). Çocuk kitapları. Ş. Demirel (Yay. Haz.), Edebi metinlerle çocuk edebiyatı (ss. 105-114) içinde. Pegem.
  • Sever, S. (1995). Çocuk kitaplarında bulunması gereken yapısal ve eğitsel özellikler. Abece Eğitim ve Sanat Dergisi, 107, 14-15. https://www.academia.edu/19830966/Cocuk_kitaplarinda_bulunmasi_gereken_yapisal_ve_egitsel_ozellikler
  • Sever, S. (2013a). Resimli kitapların okulöncesi dönemdeki çocuğun gelişim sürecine katkısı (7. bs.). Z. Güneş (Yay. Haz.), Okulöncesinde çocuk edebiyatı (ss. 1-36) içinde. Anadolu Üniversitesi.
  • Sever, S. (2013b). Okulöncesi dönemdeki çocuklara seslenen kitaplarda bulunması gereken temel özellikler (7. bs.). Z. Güneş (Yay. Haz.), Okulöncesinde çocuk edebiyatı (ss. 55-71) içinde. Anadolu Üniversitesi.
  • Sever, S. (2017). Çocuk ve edebiyat. (9. bs.). Tudem.
  • Sever, S. (2018). Sanatsal uyaranlarla dil öğretimi. Tudem.
  • Sullivan, M. (2005). Fundamentals of children’s services. American Library Association (ALA).
  • Svab, K. ve Zumer, M. (2015). The value of a library catalog for selecting children’s picture books. Cataloging & Classification Quarterly, 53(7), 717-737. https://doi.org/10.1080/01639374.2015.1044059
  • Şahin, G. (2014). Okul öncesi dönem çocuk kitaplarında görsel bir uyaran olarak resim. Journal of Turkish Studies, 9(3), 1309-1324. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.6507
  • Şirin, M. R. (2007). Çocuk edebiyatı kültürü. Kök Yayıncılık.
  • Şirin, M. R. (1994). Çocuk edebiyatı nedir? M. R. Şirin (Yay. Haz.), 99 soruda çocuk edebiyatı (ss. 9-33) içinde. Çocuk Vakfı.
  • Taşcı, E. (2019). 0-36 ay çocuklara yönelik resimli çocuk kitaplarının bir analizi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • TDK [Türk Dil Kurumu]. (2019). Güncel Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/
  • Tuncer, N. (1994). Çocukların değişik yaşlarda ilgi duydukları konular ve bunları karşılayabilecek kitap türleri nelerdir? M. R. Şirin (Yay. Haz.), 99 soruda çocuk edebiyatı (ss. 198-202) içinde. Çocuk Vakfı.
  • Tunnel, M. O. ve Jacobs, J. S. (2008). Children’s literature, briefly. Pearson.
  • Uludağ, M. E. (2010). Çocuk edebiyatında tema ve sevgi teması bağlamında anne ve baba sevgisi. Ş. Demirel (Yay. Haz.), Edebi metinlerle çocuk edebiyatı (ss. 83-88) içinde. Pegem.
  • Wei, C.-C. ve Ma, M.-Y. (2020). Designing attractive children’s picture books: Evaluating the attractiveness factors of various picture book formats. The Design Journal, 23(2), 287-308. https://doi.org/10.1080/14606925.2020.1718277
  • Yenibaş, R. (2008). Çocuk gelişimi eğitimi ve sağlığı. İSMEK. https://ismek.ist/files/ismekOrg/File/ekitap/cocuk/COCUK.PDF
  • Yılmaz, A. ve Gönen, M. (2018, 14-17 Kasım). Halk kütüphanelerindeki resimli çocuk kitaplarının konu yönünden incelenmesi [Bildiri]. A. Kakırman Yıldız ve L. Özdemir (Yay. Hazl.), 1. Uluslararası Çocuk Kütüphaneleri Sempozyumu, Nevşehir, Türkiye (ss. 89-104) içinde. Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. https://kygm.ktb.gov.tr/Eklenti/63324,1-uluslararasi-cocuk-kutuphaneleri-sempozyumupdf.pdf?0
  • Yılmaz, B. (2019). Çocuk kütüphanesi hizmetleri kılavuzu. Hiperlink.
  • Yılmaz, O. (2016). Çocuk kitaplarında bulunması gereken özellikler. T. Şimşek (Yay. Haz.), Okul öncesinde çocuk edebiyatı ve medya (ss. 61-108) içinde. Grafiker. https://www.researchgate.net/publication/322224323_Cocuk_Kitaplarinda_Bulunmasi_Gereken_Ozellikler

The Effect of Physical and Content Characteristics of Illustrated Children’s Books in the Eskişehir Provincial Public Library’s Collections on Borrowing

Yıl 2021, Cilt: 35 Sayı: 3, 353 - 387, 30.09.2021
https://doi.org/10.24146/tk.955105

Öz

The reading culture, which is generally created and strengthened through works of children’s literature, has important functions in the mental (cognitive), spiritual, social, moral, linguistic and aesthetic development of children. If children encounter high quality books that are suitable for the principle of appropriateness for the child from their infancy period will put their reading culture on a solid and healthy foundation that will last throughout their lives. Public and children’s libraries are social institutions that bring children together with various types of numerous children’s books. However, they need to have a collection of children’s books which are in high quality and which appeal to children in order to fulfill their significant role in promoting reading culture. Objective: This study aims to examine the illustrated preschool (early childhood) books in the collection of Eskişehir Provincial Public Library in terms of their physical (external) and content (internal) characteristics and the principle of relevance to the child, and to reveal the impacts of this on borrowing. Method: Therefore, the scope of this study covers the illustrated printed books in Turkish for children aged 0-7 in the collection of Eskişehir Provincial Public Library which were published between 2015-2019. 130 books were used as a sample and population of the research is comprised of 2,197 books. In the research carried out with descriptive method, physical and content characteristics of sampled illustrated children’s books and data related to the principle of relevance to the child were analyzed through “Illustrated Children's Books Evaluation Form” created by the researchers and evaluated by associating them with their borrowing status. Findings: According to the findings obtained in the study, 60,8% of children’s picture books in Eskişehir Provincial Public Library are borrowed 1-3 times a year on average; while 56,2% of thick paperback books are borrowed 7 times or more per year on average, this rate is 5,3% for thin paperback books; 81,9% of original children’s books and 96,6% of translated children’s books were borrowed; while 96,6% of children’s picture books with visually appealing covers are borrowed, this rate drops to 81,7% for books whose covers are not visually appealing; 94,7% of the books that are suitable for the child’s interests and needs are borrowed, the rate of borrowing decreases to 66,7% for the books that are not suitable for the development of the child and to 81,2% for those that are partially suitable. It has been understood that 98,2% of the children’s picture books that will arouse the desire to read in the child, 89,5% of the partially in this quality and 72,3% of the unqualified children’s books are borrowed at least once a year. Implications: The results of the study shows that illustrated children books in the Eskişehir IHK collection are borrowed 1-3 times in average per year; the publication information in these books has not effect on the annual borrowing frequency but the characteristics of being original or translated affects the frequency of borrowing; there is no statistically significant correlation between the size of the books, availability of information relevant to the target age group on the books and the annual borrowing frequency; the attractiveness of the cover images, the fact that the cover images reflect the content (theme), the relevance of the pictures to the children to create a story, and the suitability of the picture and text ratio affect the borrowing. In the light of those findings, it has been concluded that the children's picture books in the collection of the Eskişehir Provincial Public Library which are suitable for the child’s development level, interests and needs have a positive effect on the borrowing situation and they are borrowed more often when compared to others. With the findings and results presented in the study, the research has achieved its purpose. Originality: This research is important in terms of quality collection development and management processes in public and children’s libraries, as it shows the physical and content elements that affect and do not affect borrowing in children’s picture books. Whether the physical and content characteristics of children’s books in a public library collection have an impact on borrowing is an under-researched subject. In the study, this subject was examined in the example of the Eskişehir Provincial Public Library and results that other public libraries would consider and benefit from were obtained. In addition, results that publishers will consider in the design of children’s picture books were also obtained in the study. The “Illustrated Children's Books Evaluation Form” that we developed also increased the originality of the study.

Kaynakça

  • Alpöge, G. (2005, 11-12 Kasım). Okulöncesi kitapları ve çocuk edebiyatı [Bildiri]. Y. Çotuksöken ve N. Neydim (Yay. Hazl.), Çocuk ve İlkgençlik Edebiyatı Kurultayı, İstanbul, Türkiye (ss. 17-20) içinde. Maltepe Üniversitesi.
  • Altunışık, R., Çoşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya Yayıncılık.
  • Aydın, S. (2019). Çocuk kütüphanelerinde nitelikli koleksiyon oluşturma ve geliştirme. A. Kakırman Yıldız (Yay. Haz.), Dünyanın iyiliği için çocuk kütüphaneleri (ss. 231-257) içinde. Hiperyayın.
  • Bakırcıoğlu, R. (2011). Çocuk ve ergende ruh sağlığı. Anı Yayıncılık.
  • Bassa, Z. (2013). Çocuk kitaplarında resimleme. M. Gönen (Yay. Haz.), Çocuk edebiyatı (ss. 179-221) içinde. Eğiten Kitap.
  • Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ve İhtiyari Protokoller, Usul Kuralları ile Çocuk Hakları Komitesi Genel Yorumları. (2006). UNICEF Türkiye. https://www.unicef.org/turkey/media/7941/file/ÇHDS%20ve%20İhtiyari%20Protokoller,%20Usul%20Kuralları%20ile%20Çocuk%20Hakları%20Komitesi%20Genel%20Yorumları.pdf
  • Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. (1989). UNICEF Türkiye. https://www.unicef.org/turkey/%C3%A7ocuk-haklar%C4%B1na-dair-s%C3%B6zle%C5%9Fme
  • Can, G. (2011). Gelişimin doğası. E. Ceyhan (Yay. Haz.), Erken çocukluk döneminde gelişim (Ünite 1) (ss. 1-24) içinde. Anadolu Üniversitesi.
  • Cengiz, E. (2017). Halk kütüphanelerinde derme geliştirme politikaları: Türkiye’de halk kütüphaneleri üzerine bir değerlendirme [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Cirhinlioğlu, F. G. (2010). Çocuk gelişimi ve ruh sağlığı (2. bs.). Nobel Yayın Dağıtım.
  • Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve davranışı (2. bs.). Remzi Kitabevi.
  • Çakmak Güleç, H. ve Geçgel, H. (2006). Çocuk edebiyatı (2. bs.). Kök Yayıncılık.
  • Çıngı, H. (1990). Örnekleme kuramı. Hacettepe Üniversitesi.
  • Çolaklar, H. (2019). Bartın İl Halk Kütüphanesindeki okul öncesi dönem çocuk kitaplarının dış yapı ölçütleri: Yazım, dil, biçim ve içerik özelliklerine göre değerlendirilmesi. Bilgi Yönetimi Dergisi, 2(2), 145-168. https://doi.org/10.33721/by.643555
  • Dehart, G. B., Sroufe, L. A. ve Cooper, R. G. (2004). Child development it’s a nature and course. McGraw Hill.
  • Demircan, C. (2006). TÜBİTAK çocuk kitaplığı dizisindeki kitapların dış yapısal ve iç yapısal olarak incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 12-27. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/161002
  • Demirel, Ş. (2010). Çocuk edebiyatı. Ş. Demirel (Yay. Haz.), Edebi metinlerle çocuk edebiyatı (ss. 45-82) içinde. Pegem.
  • Dewey, M. (1993). Dewey Onlu Sınıflama ve bağıntılı dizin: 20. basımın Türkçe çeviri ve uyarlaması (C. 2; F. N. Ayhan, Çev.). Milli Kütüphane Başkanlığı.
  • Dilidüzgün, S. (2013). Ana çizgileriyle çocuk ve çocuk edebiyatı (7. bs.). Z. Güneş (Yay. Haz.), Okulöncesinde çocuk edebiyatı (ss. 37-54) içinde. Anadolu Üniversitesi.
  • Dönmezler, E. (2019). Türkiye’de yayınlanmış 5-8 yaş resimli çocuk kitaplarının biçim, resim ve içerik açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi.
  • Erbay, F. ve Aydoğan, Y. (2006, 4-6 Ekim). Okul öncesi çocuklar için hazırlanan resimli hikâye kitaplarının konu ve zaman kullanımı açısından incelenmesi [Bildiri]. S. Sever (Yay. Haz.), 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, Ankara, Türkiye (ss. 227-232) içinde. Ankara Üniversitesi.
  • Erkmen, N. (2017). Çocuk kütüphanelerinde en çok okunan çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri bağlamında incelenmesi (Ankara ili örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Eskişehir İl Halk Kütüphanesi. (2014). Hakkımızda. http://eskisehir.kutuphane.gov.tr/TR-100380/hakkimizda.html
  • Gander, M. J. ve Gardiner, H. W. (1998). Çocuk ve ergen gelişimi (A. Dönmez, N. Çelen ve B. Onur, Çev.; 3. bs.). İmge Kitabevi.
  • Göknil, C. (1994). Okul öncesi çocuk kitaplarının özellikleri nedir? M. R. Şirin (Yay. Haz.), 99 soruda çocuk edebiyatı (ss. 138-150) içinde. Çocuk Vakfı.
  • Gönen, M. ve Aydos, E. H. (2016). Resimli çocuk kitaplarının içerik ve fiziki özelliklerinin incelenmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1. https://dergipark.org.tr/en/pub/susbid/issue/17335/181022
  • Gönen, M. ve Veziroğlu, M. (2013). Çocuk edebiyatının genel hedefleri. M. Gönen (Yay. Haz.), Çocuk edebiyatı (ss. 1-12) içinde. Eğiten Kitap.
  • Halk Kütüphaneleri Yönetmeliği. (2012, 11 Ocak). Resmî Gazete (Sayı: 17789). http://www.kygm.gov.tr/Eklenti/5,halkkutuphaneleriyonetmeligi-11-01-2012-resmi-gazetepdf.pdf?0
  • IFLA [International Federation of Library Associations and Institutions]. (2003). Çocuk kütüphanesi hizmetleri için ilkeler (B. Yılmaz ve S. Ekici, Çev.). https://www.ifla.org/files/assets/libraries-for-children-and-ya/publications/guidelines-for-childrens-libraries-services-tr.pdf
  • IFLA [International Federation of Library Associations and Institutions]. (2007). Guidelines for library services to babies and toddlers. https://www.ifla.org/files/assets/hq/publications/professional-report/100.pdf
  • IFLA [International Federation of Library Associations and Institutions]. (2018). Guidelines for library services to children ages 0-18 (Revision of 2003 guidelines). https://www.ifla.org/files/assets/libraries-for-children-and-ya/publications/ifla-guidelines-for-library-services-to-children_aged-0-18.pdf
  • Kandır, A. (2007). Gelişimde 3-6 yaş. Morpa Kültür Yayınları.
  • Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Bilim Yayınevi.
  • Karataş, E. (2014). Çocuk edebiyatında “karakter” kavramı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 60-79. http://www.sobbiad.mu.edu.tr/index.php/asd/article/view/512/489
  • Karatay, H. (2007). Dil edinimi ve değer öğretimi sürecinde masalın önemi ve işlevi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 463-477. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26115/275130
  • Kocabaş, İ. (1999). Çocuk kitabı seçim kriterleri ve 1997 yılını kapsayan bir değerlendirme [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Koçak, M. (2017). 2000-2014 yılları arasında okul öncesi dönem çocukları için yayınlanmış olan hikâye kitaplarının dış yapı, iç yapı ve resimleme nitelikleri açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayın Seçme Yönetmeliği. (2005, 18 Ağustos). Resmî Gazete (Sayı: 25849). https://teftis.ktb.gov.tr/TR-14506/kultur-ve-turizm-bakanligi-yayin--secme-yonetmeligi.html
  • Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. (2019). Halk kütüphaneleri 2019 yılı istatistikleri. https://kygm.ktb.gov.tr/TR-255535/2019-yili--istatistik-bilgileri.html
  • Levine, L. E. ve Munsch, J. (2019). Child development from infancy to adolescence. SAGE.
  • Miles, M. B. ve Huberman, M. A. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. SAGE.
  • Oğuzkan, A. F. (1983). Çocuk edebiyatı (3. bs.). Emel Matbaacılık.
  • Oktay, A. (1994). Çocuğun dil gelişiminin evreleri ile çocuk edebiyatı ilişkisinden söz eder misiniz? M. R. Şirin (Yay. Haz.), 99 soruda çocuk edebiyatı (ss. 167-170) içinde. Çocuk Vakfı.
  • O’Sullivan, E. (2010). Historical dictionary of children’s literature. Scarecrow Press.
  • Polat, C. (2018). Halk kütüphanelerinde derme yönetimi: Politika ve ilkeler. Asiye K. Yıldız (Yay. Haz.), Halk kütüphaneleri: Geçmişten geleceğe yönelimler ve yeni roller (ss. 421-449) içinde. Hiperlink.
  • Santrock, J. W. ve Yussen, S. R. (1992). Child development (5. bs.). Wm. C. Brown.
  • Seven, S. (2010). Çocuk kitapları. Ş. Demirel (Yay. Haz.), Edebi metinlerle çocuk edebiyatı (ss. 105-114) içinde. Pegem.
  • Sever, S. (1995). Çocuk kitaplarında bulunması gereken yapısal ve eğitsel özellikler. Abece Eğitim ve Sanat Dergisi, 107, 14-15. https://www.academia.edu/19830966/Cocuk_kitaplarinda_bulunmasi_gereken_yapisal_ve_egitsel_ozellikler
  • Sever, S. (2013a). Resimli kitapların okulöncesi dönemdeki çocuğun gelişim sürecine katkısı (7. bs.). Z. Güneş (Yay. Haz.), Okulöncesinde çocuk edebiyatı (ss. 1-36) içinde. Anadolu Üniversitesi.
  • Sever, S. (2013b). Okulöncesi dönemdeki çocuklara seslenen kitaplarda bulunması gereken temel özellikler (7. bs.). Z. Güneş (Yay. Haz.), Okulöncesinde çocuk edebiyatı (ss. 55-71) içinde. Anadolu Üniversitesi.
  • Sever, S. (2017). Çocuk ve edebiyat. (9. bs.). Tudem.
  • Sever, S. (2018). Sanatsal uyaranlarla dil öğretimi. Tudem.
  • Sullivan, M. (2005). Fundamentals of children’s services. American Library Association (ALA).
  • Svab, K. ve Zumer, M. (2015). The value of a library catalog for selecting children’s picture books. Cataloging & Classification Quarterly, 53(7), 717-737. https://doi.org/10.1080/01639374.2015.1044059
  • Şahin, G. (2014). Okul öncesi dönem çocuk kitaplarında görsel bir uyaran olarak resim. Journal of Turkish Studies, 9(3), 1309-1324. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.6507
  • Şirin, M. R. (2007). Çocuk edebiyatı kültürü. Kök Yayıncılık.
  • Şirin, M. R. (1994). Çocuk edebiyatı nedir? M. R. Şirin (Yay. Haz.), 99 soruda çocuk edebiyatı (ss. 9-33) içinde. Çocuk Vakfı.
  • Taşcı, E. (2019). 0-36 ay çocuklara yönelik resimli çocuk kitaplarının bir analizi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • TDK [Türk Dil Kurumu]. (2019). Güncel Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/
  • Tuncer, N. (1994). Çocukların değişik yaşlarda ilgi duydukları konular ve bunları karşılayabilecek kitap türleri nelerdir? M. R. Şirin (Yay. Haz.), 99 soruda çocuk edebiyatı (ss. 198-202) içinde. Çocuk Vakfı.
  • Tunnel, M. O. ve Jacobs, J. S. (2008). Children’s literature, briefly. Pearson.
  • Uludağ, M. E. (2010). Çocuk edebiyatında tema ve sevgi teması bağlamında anne ve baba sevgisi. Ş. Demirel (Yay. Haz.), Edebi metinlerle çocuk edebiyatı (ss. 83-88) içinde. Pegem.
  • Wei, C.-C. ve Ma, M.-Y. (2020). Designing attractive children’s picture books: Evaluating the attractiveness factors of various picture book formats. The Design Journal, 23(2), 287-308. https://doi.org/10.1080/14606925.2020.1718277
  • Yenibaş, R. (2008). Çocuk gelişimi eğitimi ve sağlığı. İSMEK. https://ismek.ist/files/ismekOrg/File/ekitap/cocuk/COCUK.PDF
  • Yılmaz, A. ve Gönen, M. (2018, 14-17 Kasım). Halk kütüphanelerindeki resimli çocuk kitaplarının konu yönünden incelenmesi [Bildiri]. A. Kakırman Yıldız ve L. Özdemir (Yay. Hazl.), 1. Uluslararası Çocuk Kütüphaneleri Sempozyumu, Nevşehir, Türkiye (ss. 89-104) içinde. Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. https://kygm.ktb.gov.tr/Eklenti/63324,1-uluslararasi-cocuk-kutuphaneleri-sempozyumupdf.pdf?0
  • Yılmaz, B. (2019). Çocuk kütüphanesi hizmetleri kılavuzu. Hiperlink.
  • Yılmaz, O. (2016). Çocuk kitaplarında bulunması gereken özellikler. T. Şimşek (Yay. Haz.), Okul öncesinde çocuk edebiyatı ve medya (ss. 61-108) içinde. Grafiker. https://www.researchgate.net/publication/322224323_Cocuk_Kitaplarinda_Bulunmasi_Gereken_Ozellikler
Toplam 67 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Kütüphane ve Bilgi Çalışmaları
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Gözde Yılmaz 0000-0002-0542-5265

Bülent Yılmaz 0000-0003-4040-3966

Yayımlanma Tarihi 30 Eylül 2021
Gönderilme Tarihi 21 Haziran 2021
Kabul Tarihi 8 Eylül 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 35 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Yılmaz, G., & Yılmaz, B. (2021). Eskişehir İl Halk Kütüphanesi Dermesinde Bulunan Resimli Çocuk Kitaplarının Fiziksel ve İçerik Özelliklerinin Ödünç Alınma Üzerinde Etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 35(3), 353-387. https://doi.org/10.24146/tk.955105

Bu dergi içeriği CC BY 4.0cc.svg?ref=chooser-v1by.svg?ref=chooser-v1 ile lisanslanmaktadır.